مینی‌مالیسم سیاه

 

در حالی‌که امروزه بسیاری از معماران، به‌ویژه طراحان داخلی، در پی خلق فضاهایی روشن و شفاف هستند و سعی می‌کنند با استفاده از رنگ‌ها و بافت‌های متنوع، کیفیت‌های فضایی گوناگونی ایجاد نمایند، خلق فضاهایی به رنگ سیاه (Black) و تاریک (Dark)، در نوع خود، تجربه منحصربفردی است که برخی طراحان و معماران در آثار خود به آن پرداخته‌اند.

گروه معماری Shop Architects از جمله گروه‌های معماری است که در راستای تجربه رویکرد‌های متفاوت در طراحی فضا، سعی نموده‌اند در طراحی داخلی فروشگاه costume national (شعبه نیویورک) که در اکتبر سال 1997 افتتاح شد، به بیان دیگرگونه‌ای از طراحی مینی‌مال دست یابند: طراحی فضایی سراسر سیاه؛ فضایی که اشیاء در آن پنهان می‌شوند.

گروه معماری Shop Architects توسط برادران دوقلوی Christopher Sharples و Sharples William، Coren Sharples (همسر Sharples William)، Kimberly Holden و Gregg Pasquarelli، از فارغ‌التحصیلان دانشگاه کلمبیا، در نیویورک شکل گرفته است. این گروه تاکنون پروژه‌های مختلفی چون مجتمع هنری Heyri در سئول، تالار Dodge دانشگاه کلمبیا، موزه هنر مدرن Long Island، مغازه‌های جواهرفروشی Me & Ro در نیویورک، میامی و اوزاکا و ... را طراحی نموده‌اند که بسیاری از آنها جوایز متعدد معماری را برای این گروه به ارمغان آورده‌اند.

کارفرمای این پروژه، شرکت costume national بود که به عنوان یکی از تولیدکنند‌گان پوشاک مینی‌مالیستی (minimalistic clothes) مطرح است. ایده اصلی طراحی این فروشگاه به‌نوعی برگرفته از سبک مینی‌مال محصولات طراحی‌شده توسط این شرکت است؛ طراحی فضایی به غایت تاریک (ocean of darkness) همراه با پیوستگی‌ای که در کف، دیوارها و سقف ایجاد می‌کند. نورپردازی فروشگاه نیز به صورت احجامی از نور سفید می‌باشد که یا دربرگیرنده محصولات شرکت یا نمایش‌‌دهنده محصول به وسیله تمرکز نور بر روی آن است. در کل نورپردازی ویژه فضای فروشگاه به نوعی حسی از نامکانی (placelessness) را در مخاطب ایجاد نموده و کاراکتر خاصی به فروشگاه بخشیده است.

شاید این پروژه را به نوعی بتوان تبلور عینی تعبیر جان پاوسن (John Pawson)، معمار انگلیسی، از مفهوم مینی‌مالیسم دانست که می‌گوید: «نباید به مینیمالیسم تنها به عنوان یک سبک نگاه کرد، بلکه باید آن را نوعی تفکر در مورد فضا، ابعاد آن، سطوح آن و چگونگی عبور نور از آن دانست. این برداشت جامع و به هم پیوسته، برتری کیفی فضا را بر شکل آن و برتری مکان را بر اشیاء مطرح می‌کند.» (1).

هرچند نمی‌توان تمام خصوصیات و ویژگی‌های چنین فضایی را بدون حضور در فضا و تنها از روی تصویر نقد یا توصیف نمود، اما به یقین می‌توان گفت که حضور در چنین فضایی، تجربه بسیار متفاوتی از فضا را برای مخاطب در پی خواهد داشت. لازم به یادآوری است که این فروشگاه در سال 1998 جایزه LUMEN را از آن خود نموده است.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. جان پاوسن، ترجمه آزیتا ایزدی، معمار 37، خرداد و تیر 1385، ص90.