پیتر زومتر ، برنده جایزه پریتزکر 2009

Peter Zumthor, 2009 Pritzker Prize Laureate

"من باور دارم که معماری امروز نیاز دارد که منعکس شود بر روی وظایف و امکاناتی که اصالتا از خودش است. معماری وسیله یا سمبل چیزی نیست که به ذات خود متعلق نباشد. در اجتماعی که به چیزهای غیر ضروری بها میدهد و بیماهیت تغییر میکند، معماری میتواند مقاومت را بر گزیند و تلف نمودن فرمها و معناها را بیاثر کند و به زبان خود سخن بگوید. من اعتقاد دارم، زبان معماری، زیر سوال بردن یک سبک خاص نیست. هر ساختمانی برای استفادهای خاص در یک مکان مشخص و یک اجتماع مشخص، ساخته میشود. ساختمانهای من سعی میکنند، سوالاتی را که از این حقیقت ساده، پدیدار میشوند، به همان دقت و صراحتی که میتوانند، پاسخ دهند."

چند خطی که در ابتدای مطلب خواندید، گوشه ای از افکار معماری است که امسال در لیست پریتزکر قرار گرفت. جایزه پریتزکر یا همان نوبل معماری ٢٠٠٩ نصیب "پیتر زومتر / Peter Zumthor" سوئیسی شد. او در 26 آوریل سال 1943 در شهر "باسل" به دنیا آمد، پدر وی "اسکار زومتر"، کابینتساز بود. او به همراه پدرش از سال 1958 تا 1962 در این حرفه فعالیت نمود. از سال 1963 تا 1967 در رشته معماری در سوئیس و آمریکا تحصیل کرد و سپس در یک شرکت مشاور معماری دربخش مطالعات روستایی و مرمتی شروع به کار کرد و در سال 1979 شرکت خود را تاسیس کرد. "زومتر" با "آنالیزا کرد" ازدواج کرد و صاحب یک دختر و دو پسر شد. از سال 1996، استاد دانشگاه Universits della Svizerra Italiana شد. او در سال 1988استاد مدعو دانشگاه Southern California Institute Of Architecture و SCI-ARC در لسآنجلس و در سال 1989، در دانشگاه Technische Universitat مونیخ و در سال 1999 در مدرسه طراحی دانشگاه هاروارد بود. او در طی سالهای فعالیتش جوایز بسیاری کسب نمود، از جمله آنها به جایزه سلطنتی موسسه هنر ژاپن در سال 2008، کسب مدال انجمن توماس جفرسون در سال 2006 از دانشگاه ویرجینیا، جایزه معماری کارلسبرگ دانمارک در سال 1998، جایزه میس ون در روهه در سال 1999 و ... میتوان اشاره نمود. در ورای بیش از 30 سال فعالیت معماری، پروژههای زیادی به چشم میخورد. او همچنین در بسیاری از مسابقات معماری جهانی به داوری پرداخته و ١٨ نمایشگاه برگزار کرده است.

پیتر زامتور (Peter Zumthor)، معمار 65ساله سوییسی که تا دو هفته دیگر، در 26 آوریل، شصت‌وششمین سال تولد خود را جشن خواهد گرفت، از سوی بنیاد هایت، به عنوان برنده جایزه معماری پریتزکر در سال 2009 معرفی شد، جایزه‌ای که اغلب از آن به عنوان نوبل معماری و عالی‌ترین افتخار برای معماران یاد می‌شود و در سال 2008، نصیب ژان نوول، معمار فرانسوی، شده بود. مدال برنزین پریتزکر به همراه جایزه 100000 دلاری آن، 29 مه، طی مراسمی در بوئنوس‌آیرس آرژانتین، به زامتور اعطاء خواهد شد. در سه دهه برگزاری جایزه پریتزکر، دومین بار است که این جایزه به یک معمار سوییسی تعلق می‌گیرد؛ پیش از این نیز، ژاک هرزوگ و پی‌یر دمورن، در سال 2001، مشترکا به عنوان برندگان پریتزکر معرفی شده بودند.

در بیانیه هیأت هشت‌نفره داوران جایزه پریتزکر که از اعضای شاخص آن می‌توان به شیگرو بان از ژاپن، یوهانی پالاسما از فنلاند و رنزو پیانو از ایتالیا اشاره کرد، چیره‌دستی پیتر زامتور در خلق آثاری برخوردار از یک شخصیت قاطع، استوار، جاودان و بی‌زمان، و استعداد نادر و استثنایی او در ترکیب ایده‌های خالص و موشکافانه با یک بعد واقعا شاعرانه تحسین شده است. Lord Palumbo، رییس هیأت داوران، در تشریح معماری زامتور می‌گوید: «معماری او بیش از یک ساختمان صرف و بیانگر احترام و اولویت قائل شدن به سایت، میراث فرهنگ محلی و درس‌های ارزش‌مند تاریخ معماری است. مصالح مختلف، از چوب‌های سرو تا شیشه‌های سندبلاست‌شده، در دستان ماهر زامتور، همچون دستان یک صنعت‌گر استاد، کیفیات منحصربفرد خود را در خلق یک معماری پایا و ماندگار، به رخ بیننده می‌کشند.»

پیتر زامتور در سال 1943، در باسل سوییس به دنیا آمد و پس از فراگیری کابینت‌سازی نزد پدر، ابتدا در زادگاهش و سپس در انستیتو Pratt نیویورک، به تحصیل در رشته معماری پرداخت. او پس از بازگشت به سوییس، در سال 1967 در دپارتمان حفاظت از بناهای تاریخی استخدام شد و در سال 1979، آتلیه خویش را در Haldenstein تاسیس کرد، خلوت‌گاهی کوهستانی که هنوز، با 15 نفر کارمند، در آن کار می‌کند. زامتور از سال 1996، استاد آکادمی معماری دانشگاه ایتالیایی سوییس است و در انستیتو معماری کالیفرنیای جنوبی در لس‌آنجلس (1988)، دانشگاه فنی مونیخ (1989) و مدرسه طراحی دانشگاه هاروارد (1999) نیز به عنوان استاد میهمان، به تدریس پرداخته است.

اگرچه اکثریت کارهای پیتر زامتور در سوییس قرار دارند، اما در کارنامه کاری او، پروژه‌هایی در آلمان، اتریش، هلند، انگلستان، اسپانیا، نروژ، فنلاند و ایالات متحده نیز دیده می‌شود. مشهورترین اثر زامتور، حمام آب‌گرم در Vals سوییس (1996) است که از سوی رسانه‌ها، به عنوان شاهکار او یاد شده است. از دیگر پروژه‌های شناخته‌شده او می‌توان به موزه هنر Bregenz در اتریش (1997)، غرفه سوییس در اکسپوی 2000 در هانوفر آلمان (2000)، و جدیدترین آنها، کلیسای کوچک Brother Klaus در آلمان (2007) و موزه Kolumba در کلن آلمان (2007)، اشاره کرد.

معماری پیتر زامتور نشان می‌دهد که معماری هم یک هنر است و هم یک فن. زمینه‌های فلسفه طراحی او را می‌توان در دورانی جست‌وجو کرد که نزد پدرش به فراگیری کابینت‌سازی مشغول بود. او معماری را به عنوان یک کار دستی می‌بیند و از دفتر طراحی‌اش با عنوان یک آتلیه یاد می‌کند و در مقایسه با دیگر معماران مشهور بین‌المللی، با تمرکز بر یک یا دو پروژه، بطور همزمان، از تبدیل‌شدن به یک مدیر شرکت یا بازگشایی شعبه‌های جهانی برای دفتر خود اجتناب کرده است. زامتور با دقت و پشتکار زیاد و گاهی اوقات با دستان خود، پروژه‌های اغلب کوچکش را در یک حوزه جغرافیایی محدود اجرا کرده و شخصیت یک معمار عملگرای طرفدار محیط زیست را، به جای یک معمار ستاره و مشهور، از خود به نمایش گذاشته است. کار زامتور، ریشه در فلسفه فرهنگ محلی و منطقه‌ای دارد که زمان و تداوم جنبه‌های مهم آن را تشکیل می‌دهند.

زامتور پس از آگاهی از نتیجه جایزه پریتزکر، با اشاره به سرافرازی خویش از اینکه کارهای کوچک او در طول 20 تا 30 سال گذشته، در جهان حرفه‌ای به رسمیت شناخته شده و مورد قدردانی قرار گرفته‌اند، گفته است اعطای این جایزه به من، نشان می‌دهد که ساختمان‌ها خود با مخاطبان سخن می‌گویند، حقیقتی که این نوید را می‌تواند به معماران جوان بدهد که اگر آنها برای دست‌یابی به کیفیت در کارشان تلاش و پیکار کنند، می‌توانند بدون هر تبلیغ ویژه‌ای، در سطح جهان دیده شوند.