هنر عکاسی نجات بخش معماری ایرانی

Iranian Architecture Rescuing Photography

هنرمند و مدرس دانشگاه بر لزوم ایجاد پشتوانه از عکاسان عرصه معماری تاکید کرد و گفت:هنرعکاسی می تواند نجات بخش معماری ایرانی باشد.

داریوش محمدخانی درباره پیشنه عکاسی معماری درایران گفت: این شاخه از هنر عکاسی از سال ها پیش و همزمان با ورود دوربین عکاسی به ایران در دوران قاجارها رشد یافت. حتی تصاویر بسیاری از معماری و بنای کاخ صاحبقرانیه باقی مانده است که ناصرالدین شاه قاجار آنها را تهیه کرده بود.
وی افزود: در دوره پهلوی اول و دوم،رفته رفته گرایش به این شاخه عکاسی به خاطر فعالیت بسیاری از اقشار مختلف مردم مثل معماران و یا خبرنگاران خارجی حاضر در ایران در زمینه معماری بناها،خانه ها،کاخ ها و ساختمان های بیش از پیش شد.
این هنرمند عکاس ادامه داد:هنرمندانی چون «شهریار صالحی»،«داود پیرنیا»،«سعید ازناوه»،«کامران عدل» و «افشین بختیار» از جمله افرادی بودند که از زاویای مختلف به هنرمعماری ایرانی پرداختند.به صورت علمی و آکادمیک هم «تورج حمیدیان» در این رشته فعالیت کرد.با این حال در تاریخ این هنر کسی که به صورت تخصصی بر روی معماری ایرانی کار کند،کم بوده است.

 به گفته محمدخانی،از تصاویر برخی از این هنرمندان نیز آرشیوهایی تهیه شد،اما هرگز برای نجات معماری ایرانی از این تصاویر استفاده نشده است. این مدرس عکاسی ،معماری را تحت تاثیرمسائل روز دانست و گفت:در دوران پهلوی ساختمان های دو یا سه طبقه با حیات داشتیم که پنجره های بزرگ داشت.اما بعد از انقلاب و از سال های دهه ۶۰ با گسترش انبوه سازی و آپارتمان سازی و سودجویی برخی از پیمانکاران، بیش از پیش معماری غیراصولی رواج یافت و ساختمان های ایرانی با خطر نابودی روبر شدند.
وی افزود:سازمان زیباسازی شهرداری تهران هم چندی پیش به گردآوری و آرشیو تصاویر مربوط به عرصه معماری مثل خانه های بم و یا ارگ این شهر اقدام کرد.خانه عکاسان ایران هم در زمینه تهیه کارت پستال از خانه های روستایی ایرانی تلاش هایی انجام داد ،اما این کارها به تنهایی کافی نیست.
محمدخانی به حمایت نکردن شهرداری از ایده ای چون طرح جامع عکاسی از میدان امام حسین (ع) اشاره کرد و عنوان کرد:در پاریس هر ساله جشنواره ای با موضوع عکاسی از برج ایفل برگزار می شود که درنهایت این تصاویر یا به فروش رسیده و یا در قالب بولتن منتشر می شود.اما از میان دهها جشنواره هنری که در کشور برگزار می شود،کمتر می توان بازدهی در زمینه حمایت از معماری سنتی و یا احیای آن بدست آورد.
داور جشنواره عکس رواق منظر درباره این رقابت هنری توضیح داد:این رویداد هنری با هدف بررسی علت وجودی سردرها در ابنیه قدیمی، شناسایی و معرفی نقش سردرها در معماری ایرانی اسلامی شهرها،بررسی نقش سردرها در زیبایی بصری و معنوی شهرها و ارائه الگوی مناسب برای طراحی سردر مناسب ابنیه فعلی در شهرهای ایران برگزار می شود.
وی اضافه کرد:سردر و رواق سنتی که روزی بخش اصلی معماری ایرانی بود،امروز هم در تعدادی از مکان های فرهنگی خانه های قدیمی مساجد و تکایا دیده می شود.از این رو توجه به معماری ایرانی و اسلامی و حفظ این آثار مهمترین انگیزه برگزاری این جشنواره عکس شد.
به عقیده محمدخانی،این سردرها می تواند بهترین منبع اطلاعاتی برای بیان آداب و رسوم، فرهنگ و تاریخ گذشته ما ‌باشد. اما امروز متاسفانه به دلیل بی‌توجهی با ورود درهای آهنی و آلومینیومی دیگر از این سردرها و نوشته ها و کلماتی همچون برکت،«هوالرزاق» و«بسم الله الرحمن الرحیم» خبری نیست. علاقه مندان تا هشتم شهریورماه می توانند آثار خود را شامل تصاویری از سردرهای نوشتاری با مضامین قرآنی، ادعیه و اشعار و سردرهای منقش به طرح واره های ایرانی - اسلامی دربخش اصلی این رقابت و آثاری شامل تصاویری از سردرها با مضامین مربوط به امیرالمومنین علی(ع) و همچنین تصاویردوربین های تلفن همراه در بخش ویژه به دبیرخانه ارسال کنند.