De architectura ، نام ۱۰ مقاله ای بود که معمار رومی، ویتروویوس ( Vitruvius ) در سال ۲۵ قبل از میلاد مسیح نوشت و آن را به عنوان هدیه ای برای پروژه های ساختمانی امپراطور زمانش تقدیم کرد. امروزه این مقاله با نام “ده کتاب درباره ی معماری” شناخته میشود و به عنوان اولین بررسی های تخصصی دنیای معماری، جایگاه مهمی در این زمینه دارد، همچنین این کتاب، تنها مطلبی درباره ی معماریست که از عهد قدیم برای ما باقی مانده است . تنها کافیست بدانیم کتاب بعدی ای که به طور تخصصی درباره ی معماری نوشته شد ، ۱۴۷۷ سال بعد (در سال ۱۴۵۲ میلادی ) بود ، کتابی درباره ی همین مقاله – تجدید نظری درباره ی ده کتاب – که توسط آلبرتی نوشته شد.
اهمیت این نوشته ی ویتروویوس در این است که برای اولین بار، معماری را مبتنی بر سه اصل میداند : اصل اول firmitas که استواری بنا را بیان میکند، دومین اصل utilitas است که همان کاربری مناسب بناست و سومین اصل، venustas یا همان زیبایی ساختمان است. به عبارت دیگر تعریفی که وی از معماری کرد، ساختمان مطلوب، بنایی پایدار، مقاوم، مفید و زیبا بود. بر اساس نوشته های وی، معماری چیزی جدای از طبیعت نبود، بلکه همان سرشتی را داشت که در دنیای بیرون یافت میشد. به عبارت دیگر همانطور که پرندگان آشیانه هایشان را از شاخه های درختان درست میکنند، در نظر ویتروویوس خانه هم پوششی است از طبیعت برای انسان تا آن را از خطرات دنیای بیرون حفظ کند. ( دیدگاه جالبیست اگر آن را برای مثال با دیدگاه لکوربوزیر مقایسه کنیم … )
این مقاله به آنها دیدی جدید و تقارن گونه در معماری داد، دیدی که از تناسبات شگفت انگیز ترین معماری جهان نشات میگرفت ؛ یعنی خودِ بدن انسان. این دید بعد ها در اثر جاودان داوینچی، Vitruvian Man ظاهر شد (به تشابه اسمی دقت کنید ) و قرن ها بعد، لکوربوزیر ، پیشگام معماری مدرن آن را مبنای کارهایش قرار داد و امروزه هم قسمتی جدانشدنی از معماری ما را تشکیل میدهد.
+ ترجمه ای از این کتاب ارزشمند به زبان انگلیسی را که توسط جمعی از اساتید دانشگاه هاروارد تهیه شده، میتوانید از لینک زیر دریافت کنید.
http://architecture-topics.persiangig.com/image/Vitruvius/tenbooksonarchitecture.pdf